مقالات عمومی
تفاوت میان فرمت کامل و فرمت سریع
چنانچه می دانید دو روش فرمت کردن در ویندوز وجود دارد. فرمت کامل و فرمت سریع. تعداد نرم افزار ها و اپلیکیشن هایی که ویژگی فرمت پارتیشن در آنها قرار دارد بسیار زیاد است. مانند برنامه ی partition magic یا EaseUS Partition Master.
چرا باید پارتیشنی را فرمت کنیم؟ افراد مختلف پاسخ های متفاوتی برای این پرسش دارند، اما به طور معمول این عمل برای از بین بردن اطلاعات داخل پارتیشن و یا بازسازی ساختار آن انجام می شود. بسیاری از افراد تفاوت میان این دو روش را نمی دانند و ما در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.
زمانی که فرمت کامل را روی volume اجرا میکنید، فایل های موجود روی آن از بین می روند و هارد دیسک یا هارد اکسترنال وجود یا عدم وجود بد سکتور را روی آن بررسی می نماید. تست بد سکتور عاملی است که موجب میشود فرمت کامل چند برابر فرمت سریع زمان صرف کند. با فرمت سریع تنها فایل های موجود از بین میرود اما سکتور ها بررسی نمی شوند و ممکن است کاربر با مشاهده ی هارد فرمت شده تصور کند هیچ گونه آسیب و یا بد سکتور روی آن وجود ندارد ولی بد سکتور ها بعدا موجب آسیب زدن به هارد دیسک می شوند. به طور مثال اگر داده ای روی بد سکتور نوشته شود، داده ها با پیغام خطا و یا به صورت فایل های تخریب شده نمایش داده می شود.
به بیان ساده تر full format حافظه را تمیز می کند و عواملی که موجب خدشه دار شدن عملکرد هارد میشود را از بین میبرد، ساختار آنرا بازسازی می نماید و کارایی آنرا بررسی میکند تا در سطح مطلوبی قرار داشته باشد در حالی که با فرمت سریع تنها یک دایرکتوری خالی در اختیار دارید که سکتور های آن کنترل نشده است. به همین علت است که زمانی که یک هارد نو خریداری می کنید که فرمت نشده است نمی توانید آنرا فرمت سریع کنید.
درایو شما به فول فرمت نیاز دارد تا تنظیمات ساختار کلی آن انجام شود. بنابراین FAT در واقع ساختاری پراکنده و نامنظم نیست و حاوی بخش ها و بلوک هایی است که قابل پیگیری هستند. چنانچه پیش تر اشاره شد در صورتی که از پاک بودن سکتور های حافظه اطمینان دارید، فرمت سریع و یا quick format می تواند به تنهایی مفید واقع شود. در حقیقت فرمت سریع جدول آدرس دهی داده ها را از بین می برد در حالی که فرمت کامل داده های آدرس دهی شده را از بین می برد.
اگر روی پارتیشنی که پیش تر quick format شده است ویندوز نصب کنید می توانید با استفاده از دستور chkdsk /rپس از نصب کامل ویندوز، هارد دیسک خود را کنترل نمایید. پس تنبلی را کنار بگذارید. شما در حال حاضر با این دستور از وظیفه ی خسته کننده ی فرمت فاصله گرفته اید. با انتخاب فول فرمت شما و کامپیوترتان هر دو با هارمونی و هماهنگی در کنار هم زندگی خواهید کرد تا زمان فرمت بعدی.
نکات بیشتری که باید در خصوص فرمت پارتیشن به خاطر داشته باشید
چنانچه پیش تر توضیح داده شد، هر دو روش فرمت فایل های موجود روی پارتیشن را از بین می برد. اما در واقع فایل های از بین رفته قابل بازیابی هستند.
- بنابراین اگر به اشتباه پارتیشنی را فرمت نمودید که حاوی اطلاعات مهمی بود، هیچ داده ی جدیدی روی پارتیشن منتقل نکنید.
- اگر قصد دارید اطلاعات حساس شخصی را از بین ببرید فرمت کردن پارتیشن ایده ی خوبی نخواهد بود. در ادامه بیشتر به این مطلب می پردازیم.
- فول فرمت به این روش بد سکتور ها را بلوکه میکند که آنها را علامتگذاری می نماید و ویندوز روی این سکتور ها داده ای نمی نویسد و از روی آنها داده ای را نمی خواند. اما در واقع با فول فرمت شما از شر بدسکتور ها خلاص نشده اید. یعنی با این روش فضایی که به عنوان بد سکتور شناسایی شده است در دسترس نخواهد بود. راه حلی را به شما پیشنهاد میکنیم به نام low level format.
- فرمت پیش فرض در ویندوزxp ، ویندوز 7 و سایر ورژن ها که کمی با هم متفاوت است. پس پیش از انجام فرمت دقت کنید.
چرا؟ چگونه؟ و چه وقت از low level format استفاده کنیم؟
قالب بندی سطح پایین یا low level format(LLF) روند ترسیم جایگاه سکتور ها و track ها روی هارد دیسک است و جدولی برای کنترل طراحی میکند که در آن محل قرار گیری سکتور ها و ترک ها مشخص شده است. این پروسه معمولا عمل فرمت “صحیح” نامیده میشود. به دلیل اینکه این مدل قالب بندی در واقع نوعی فرمت فیزیکی است و محل ذخیره سازی داده ها در دیسک را مشخص میکند.اولین مرتبه ای که LLF روی هارد دیسک اجرا میشود، پلاتر های هارد دیسک شروع به خالی شدن میکنند.
اگر پروسه ی LLF روی دیسکی حاوی اطلاعات انجام شود، داده ها به طور کامل و برای همیشه از بین خواهند رفت. در سال 1980 استفاده از LLF در میان کاربران رایج بود. به طور معمول دربرگیرنده ی تنظیم الگوی MFM روی دیسک بود و امکان نوشتن روی سکتور های حافظه را فراهم می کرد. با ظهور سیستم های کد گذاری RLL ،low level format رشد فزاینده ی غیر معمولی را تجربه کرد.
اغلب هارد های مدرن سیستم های متراکمی هستند که در کارخانه پیش از هر گونه دخالت کاربر، به صورت فیزیکی LLF شده اند. هارد های پیشین شباهت بیشتری به فلاپی دیسک ها داشتند. به طور کلی LLF بیشتر توسط BIOS انجام می شود تا سیستم عامل.
هد هارد دیسک های قدیمی مکانیزم حرکتی غیر دقیقی بر پایه ی تکنولوژی موتور stepper داشت. به طوری که با استفاده از پیشران stepper روی شماره ی خاصی از خانه ها یک ترک را جایگذاری می نمود. در حالت ایده آل ترک مورد نظر باید زیر هد قرار میگرفت. اما درایوی که به صورت افقی فرمت شده بود اغلب در جهت عمودی کار نمی کرد. ضمن اینکه جاذبه ی زمین باعث می شد هد کمی در چینش از موقعیت track هایی که به صورت افقی نوشته شده اند فاصله بگیرد و هارد دیسک را ملزم به انجام LLF می کرد تا در جهت مورد نظر قابل استفاده باشد.
هارد دیسک های قدیمی از مواد مغناطیسی ساخته شده بودند و مقاومت پایینی برای مغناطیس زدایی داشتند (وادارندگی).
چه زمانی نیازمند انجام Low level format هستیم؟
امروزه مقصود کاربران از انجام LLF صفر کردن هارد دیسک است. این روند یک هارد دیسک کاربردی را به شرایط زمان دریافت از کارخانه باز میگرداند (البته مشروط بر اینکه مشکل مکانیکی وجود نداشته باشد).
شرایطی وجود دارد که ممکن است یک هارد مدرن به شکلی معیوب شود که توسط ویندوز قادر به بازیابی آن نباشیم. در این شرایط LLF راهکار مفیدی خواهد بود. به طور مثال برخی آنتی ویروس ها هستند که بدون مداخله ی LLF قادر به ریشه کن کردن بعضی از ویروس ها نیستند. با این روش از شر تمامی ویروس ها، فایل ها و نرم افزار های معیوب و آسیب دیده خلاص خواهید شد. اما مراقب باشید. این کار مصداق به آتش کشیدن خانه برای خلاص شدن از شر موریانه ها است.
این مدل از ابزار ها برای مخفی کردن بد سکتور ها نیز استفاده می شوند. به این ترتیب که آنها را به عنوان سکتور های یدکی علامتگذاری می کند.به یاد داشته باشید بد سکتور ها به مرور زمان از وقتی که به وجود می آیند در هر بار استفاده رشد می کنند و افزایش می یابند. پس به موقع جهت رفع آنها اقدام نمایید.
ترجمه شده توسط بهار اصلانی، کارشناس شرکت داده پرداز رایانه متین – دفتر خدمات کرج
منبع: http://www.hdd-tool.com
Memory & Recovery articles