آیا پُر بودن رم سیستم امر خوبی است؟

آیا ویندوز، لینوکس، اندروید و دیگر سیستم عامل‌ها بخش اعظمی از رم سیستم را مصرف می‌کنند؟ سیستم‌عامل‌های مدرن از رم به عنوان نوعی کش استفاده می‌کنند تا فرایند انجام امور را تسریع ببخشد. با در نظر داشتن این مسأله که عملکرد سیستم شما خوب است، جای هیچگونه نگرانی از این بابت وجود ندارد.
برخلاف باور عامیانه که تصور می‌کنند هرچه بخش کمتری از رم سیستم‌شان اشغال شده باشد بهتر است، مصرف بالای رم بدان معناست که رم سیستم شما به شیوه خوبی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

استفاده بد و خوب از مموری
در ابتدا، باید بدانید که استفاده از حجم بالای حافظه سیستم امر مطلوبی نیست. اگر کامپیوتر شما بسیار کند به نظر می‌آید، آنگاه استفاده از حجم بالای رم سیستم به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. اگر رم شما پر است آنگاه کامپیوترتان کند عمل می‌کند و لامپ هارد داخلی آن مرتبا در حال چشمک زدن خواهد بود. این امر نشان دهنده آن است که کامپیوتر برای انجام امور خود به جای رم از هارد دیسک استفاده می‌کند که دسترسی به آن به مراتب کندتر صورت می‌گیرد.
اگر سیستم شما از هارد دیسک برای انجام فرایندهای محاسباتی خود استفاده می‌کند، این نشانه آشکاری است که سیستم شما به رم بیشتری نیاز دارد یا اینکه باید برنامه‌هایی را مورد استفاده قرار دهید که برای اجرا شدن به مموری کمتری نیاز دارند. اما در هر صورت به یاد داشته باشید که این مسأله بسیار بد است.
به طور کلی دو حال وجود دارد؛ زمانی که سیستم شما عملکرد خوبی ندارد و زمانی که سیستم در ظاهر عملکرد خوبی دارد اما میزان قابل توجهی از رم آن در حال استفاده است و تنها تعداد کمی برنامه باز است که این مسأله به مراتب بیشتر اتفاق می‌افتد.

کش دیسک
چنانچه ویندوز XP را روی کامپیوتر خود نصب کنید متوجه خواهید شد که تنها صدها مگابایت از مموری شما ضمن آنکه که هیچ برنامه‌ای در حال اجرا نمی‌باشد در حال استفاده است. حال اگر ویندوز 7 را روی همان سیستم نصب کنید احتمالا متوجه خواهید شد که چندین گیگابایت از حافظه تحت همان شرایط در حال مصرف شدن است.
خوب چه اتفاقی افتاده است؟ آیا ویندوز XP سیستم عاملی سبک تر و سریع‌تر است؟ آیا سیستم عامل‌های مدرن به حافظه بیشتری نیاز دارند و به نوعی آن را هدر می‌دهند؟ نه کاملا.
در حال حاضر رم سیستم‌ها نسبت به زمانی که ویندوز XP تازه وارد بازار شده بود ظرفیت بیشتری پیدا کرده اند و سیستم عامل‌های مدرن نیز از این مزیت بهره می‌برند. سیستم عامل‌های مدرن از رم سیستم به عنوان نوعی کش برای دسترسی متناوب به فایل‌ها و برنامه‌ها استفاده می‌کنند.
در ویندوز این ویژگی با عنوان SuperFetch شناخته می‌شود که نخستین بار در ویندوز ویستا معرفی شد. برنامه SuperFetch اپلیکیشن‌های مورد استفاده شما را بررسی کرده و برنامه‌ها و لایبرری‌هایی که مرتبا مورد استفاده قرار می‌گیرند را در رم سیستم لود می‌کند. زمانی که اپلیکیشنی را باز می‌کنید ویندوز آن برنامه را به جای آنکه از روی دیسک بخواند از روی رم لود می‌کند که این نیز فرایندی کند و زمان‌بر است. این امر اجرای برنامه را تسریع میبخشد و به طور کلی عملکرد سیستم شما را سریع‌تر کرد و پاسخگویی آن را بهبود می‌بخشد.
این مسأله صرفا به ویندزو مربوط نمی‌شود. کاربران لینوکس هم متوجه خواهند شد که سیستم‌شان برای کش نمودن فایل‌ها از روی دیسک حجم قابل ملاحظه‌ای از مموری را استفاده می‌کند و کاربران جدید لینوکس پس از اطلاع از این مسأله نگران می‌شوند. بسیاری از برنامه‌های نظارتی میزان مصرف مموری از قبیل GNOME System Monitor مموری مورد استفاده توسط کش را پنهان می‌کند و به همین دلیل نیازی نیست که کاربر از این مسأله اطلاعی داشته باشد یا اینکه نگران این موضوع شود.

مرورگرها و دیگر نرم‌افزارها
همین امر در مورد مرورگرها و دیگر برنامه‌های نرم‌افزاری که کش مربوط به خود را دارند صادق است. برای مثال، اگر یک مرورگر وب نظیر Mozilla Firefox حجم بالایی از ظرفیت رم را مورد استفاده قرار دهد این مسأله لزوما مفهوم بدی نخواهد داشت. اگر سیستم شما رم بالایی دارد، خبر خوبی است که مرورگر شما از آن استفاده می‌کند. این مرورگر با کش کردن صفحاتی که در داخل رم خود مورد استفاده قرار داده‌اید زمان لود آن صفحات را سریع‌تر می‌کند، و به این ترتیب دکمه‌های عقب و جلو نیز با سرعت بیشتری کار می‌کنند. به همین دلیل فایرفاکس به صورت خودکار کش ایده‌ال را بر اساس میزان رم کامپیوتر شما مشخص می‌کند.
همانگونه که گفته شد این روزها سیستم‌های کامپیوتری حجم بالایی از رم را در اختیار دارند که می‌تواند زمان مرور وب را پایین بیاورد و به همین دلیل موزیلا مجبور نیست که میزان استفاده فایرفاکس از مموری را به 50 مگابایت محدود کند.
همین امر در مورد نرم‌افزارهای دیگر صادق است. برنامه‌هایی که برای اجرا به حافظه بالایی نیاز دارند استفاده خوبی از رم سیستم شما خواهند برد و به هیچ وجه آن را هدر نمی‌دهند.

چرا رم خالی بی‌مصرف است؟
ممکن است تصورتان این باشد که استفاده از رم به عنوان کش کار بسیار خوبی است اما از طرفی هم دوست ندارید که این فایل‌ها و برنامه‌ها رم سیستم شما را اشغال کنند. به همین دلیل بهتر آن است که بخشی از رم خود را خالی نگه دارید تا برنامه‌ها با سرعت بالاتری اجرا شوند و مموری سیستم شما برای انجام کاری که بهترین است مورد استفاده قرار گیرد نه اموری که سیستم عامل و برنامه‌های دیگر تشخیص می‌دهند.
اما این امر به هیچ وجه نباید باعث نگرانی شما شود. خواه رم شما پر از فایل‌های کش شده باشد یا اینکه کاملا خالی مانده باشد در هر صورت، زمانی که برنامه‌ای برای اجرا به آن نیاز داشته باشد، به کمک آن می‌آید. توجه داشته باشید که داده‌های کش شده در سیستم شما از اولویت پایینی برای آن برخوردارند و به محص آنکه برای اجرای برنامه دیگری به مموری نیاز باشد، برنامه‌های کش شده قبلی به سرعت پاک خواهند شد.
چون در صورت لزوم داده‌ها به سرعت پاک می‌شوند، استفاده از رم به عنوان کش هیچ ایرادی ندارد.
رم خالی بلا استفاده است و رایت اطلاعات روی یک رم خالی و پر از لحاظ سرعتی تفاوتی را برای سیستم شما ایجاد نمی‌کند و مصرف برق یک رم خالی هم با یک رم پر اختلافی ندارد. در واقع تصور کنید قصد اجرای برنامه‌ای را دارید که از قبل روی کش رم شما وجود دارد، در این صورت برنامه مورد نظرتان به مراتب سریعتر از زمانی که رم خالی است لود خواهند شد.