قانون کپی رایت دیجیتال

 
کپی رایت یا حق نشر یک مفهوم حقوقی است که در بسیاری از کشورهای دنیا به صورت قانون درآمده است و براساس آن خالق یک اثر اصل برای مدت زمانی محدود نسبت به اثر خود دارای حق انحصاری است و می‌تواند از روی آن نسخه برداری کرده یا اجازه ساخت، اعمال تغییرات و بهره‌برداری اثر را به شخص یا اشخاص دیگر واگذار نماید. در واقع کپی رایت مانند مالکیت معنوی است (مانند علائم تجاری) و می‌توان آن را در مورد هر ایده یا اطلاعاتی که حقیقی و مجزا مورد استناد قرار داد.
اما همانگونه که گفته شد دارندگان این حق برای کنترل تکثیر و دیگر بهره‌برداری‌ها از آثار خود برای زمان مشخصی حقوق قانونی و انحصاری دارند و بعد از آن، اثر وارد مالکیت عمومی می‌شود. هرگونه استفاده و بهره‌برداری از این آثار منوط به دریافت اجازه از ناشر یا پدیدآورندهٔ آن اثر می‌باشد، استفاده در شرایطی که طبق قانون محدودیت یا استثنایی وجود دارد، ماننداستفاده منصفانه، به دریافت اجازه از دارنده حق تکثیر نیاز ندارد. گفتنی است که دارنده حق تکثیر می‌تواند حقوق خود را به شخص دیگری منتقل کنند.

تاریخچه

تاریخچه حق تکثیر با حقوق انحصاری و امتیاز چاپ کتاب آغاز شد که  اساسنامه آن در سال ١٧٠٩ میلادی به تصویب رسید. در ابتدا حق تکثیر تنها شامل تکثیر کتاب‌ها می‌شد که با گذر زمان محدودیت‌های دیگر از قبیل ترجمه و آثار اشتقاقی به آن اضافه شد و بعدها به آثار و ابزارهای دیجیتالی نیز تعمیم یافت. براساس قانون کپی رایت دیجیتال تولید و انتشار فناوری، ابزار یا خدمات مختلف با هدف نقض تدابیراتخاذشده برای کنترل دسترسی به آثار دارای حق کپی رایت جرم شناخته می‌شود و برحسب مورد دارای مجازت می‌باشد.

قوانین بین‌المللی در حوزه کپی‌رایت
در حال حاضر قانونی به نام حق «حق نشر بین‌المللی» که به صورت خودکار از نوشته‌های نویسندگان در سراسر جهان محافظت کند وجود ندارد. محافظت در مقابل استفاده در هر کشوری به قوانین ملی آن کشور بستگی دارد. با این وجود بیشتر کشورها برای آثار خارجی تحت شرایط خاص، محافظت‌هایی فراهم می‌کنند که تا حد زیادی به وسیلهٔ معاهدات و کنوانسیون‌های بین‌المللی حق نشر ساده شده است. دو کنوانسیون مهم در این زمینه وجود دارند، یکی کنوانسیون برن برای حمایت از آثار ادبی و هنری و دیگری کنوانسیون جهانی حق نشر ).

اخذ حق تکثیر
قانون حق تکثیر در هر کشوری متفاوت است، در بعضی از کشورها اعلان حق تکثیر همراه با علامت حق تکثیر © باید استفاده شود تا آثار محافظت شوند. تا قبل از سال ١٩٨٩، تمام آثار منتشر شده در ایالات متحده آمریکا باید دارای یک اعلان حق تکثیر، شامل علامت حق تکثیر © همراه با تاریخ نشر و نام مالک حق تکثیر می‌بودند تا محافظت بشوند ولی شرایط دیگر چنین نیست و استفاده از اعلان حق تکثیر در آمریکا اکنون اختیاری است، با این حال هنوز استفاده می‌شود.
در تمام کشورهایی که عضو کنوانسیون برن برای حمایت از آثار ادبی و هنری هستند، حق تکثیر به طور خودکار به آثار تعلق میگیرد و نیازی به ثبت از طریق دفترهای دولتی نیست. بااین‌حال، درحالی که برای اعمال حق تکثیر به ثبت نیاز نیست، ولی در حوزه‌های قضایی، ثبت به عنوان مدرک اثبات برای معتبر بودن حق تکثیر تلقی میشود.

مدت زمان حق تکثیر
مدت زمان محافظت حق تکثیر در حوزه‌های قضایی مختلف متفاوت است، طول این مدت به عوامل متعددی بستگی دارد، مانند نوع اثر، اینکه آیا اثر منتشر شده‌است یا خیر یا اینکه اثر بوسیله شخص بوجود آمده یا کار مشترک است. در ایالات متحده آمریکا این مدت برای اکثر آثار ٧٠ سال بعد از مرگ مالک حق تکثیر است. در ایران این مدت برای آثار عکاسی یا سینمایی ٣٠ سال بعد از نشر اثر می‌باشد و برای دیگر آثار ٥٠ سال بعد از مرگ ناشر است.