برندها
اخبار فناوری اطلاعات
کاهش خطرات برای کاربران رایانه‌ای باآگاهی از اطلاعات زمینه‌ای
برخی اطلاعات زمینه‌ای، حقایقی را فاش می‌کنند که کاربر به میل خود حاضر به بازگوکردن آنها نیست؛ بنابراین آگاهی از این اطلاعات، می‌تواند برخی خطراتی را که از این راه متوجه امنیت و حریم خصوصی کاربران می‌شود، تا حد مطلوبی کاهش دهد.
به گزارش ایتنا از مرکز ماهر، امروزه بیشتر سامانه‌های رایانه‌ای به ویژه شبکه‌های اجتماعی، اطلاعاتی را از کاربران خود به دست آورده و ذخیره می‌کنند تا از آن برای ارائه سرویس‌های دقیق‌تر و مفیدتر استفاده کنند.
بخشی از این اطلاعات به صورت مستقیم از خود کاربران پرسیده می‌شود و بخشی دیگر به صورت ضمنی، از ویژگی‌های محیط استخراج می‌شود که به آنها “اطلاعات زمینه‌ای” گفته می‌شود.
اطلاعات زمینه‌ای (Contextual Information)، طیف وسیعی از اطلاعات ثانویه مانند فراداده‌ها هستند که در کنار محتوای اصلی قرار گرفته و داده‌های جدیدی به آن می‌افزایند.
همانطور که کاربران باید در زمان انتشار اطلاعات به مسائل امنیتی و حریم خصوصی آگاه باشند تا از خطرات احتمالی در امان بمانند، در مورد اطلاعات زمینه‌ای نیز باید آگاهی کافی از خطرات ناشی از انتشار آنها و راهکارهای مقابله با این خطرات را داشته باشند.
جزئیات مربوط به فایل‌ها
هر فایل یا پروندهای که روی رایانه، تلفن همراه، دوربین عکاسی و هر دستگاه دیگری ذخیره شده، حاوی مجموعه‌ای از اطلاعات زمینه‌ای است که می‌توان آنها را مشاهده و در برخی مواقع نیز تغییر داد.
برای نمونه، در سیستم‌عامل ویندوز می‌توانید با ورود به گزینه Properties از طریق زبانه Details اطلاعات زمینه‌ای مرتبط با هر فایل را مشاهده کنید.
در هر سیستم‌عامل دیگری نیز دسترسی به چنین گزینه‌هایی به سادگی امکان‌پذیر است.
نکته دیگری که حائز اهمیت است، دسته‌بندی این اطلاعات از نظر محتوای آنها است. اطلاعات زمینه‌ای وسیعی در دسته‌های متعدد، در هنگام استفاده روزمره از سرویس‌های رایانه‌ای، توسط ابزارهای مختلف ذخیره می‌شوند.
اطلاعات زمانی
متداول‌ترین نوع اطلاعات زمینه‌ای، اطلاعات مرتبط با زمان هستند. کمتر نرم‌افزار یا سامانه‌ای را می‌بینیم که اتفاقاتی راکه رخ می‌دهند، واقعه‌نگاری (Logging) نکند.
برای مثال می‌توان به تاریخ تولید و آخرین ویرایش یک فایل، تاریخچه‌ای از ورودهای کاربران به سامانه‌ها و تاریخ ثبت یک پیام یا رویداد در یک شبکه اجتماعی اشاره کرد.
اطلاعات مکانی
اطلاعات مکانی شامل اطلاعاتی است که به توصیف موقعیت جغرافیایی یا معرفی اماکن مرتبط با محتوای اصلی می‌پردازند.
این اطلاعات به خصوص در حوزه دستگاه‌های قابل حمل نظیر تلفن همراه، تبلت و لپ‌تاپ اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
ممکن است این اطلاعات را به انواع روش‌ها مانند اطلاعاتی که کاربر وارد کرده نظیر کشور محل سکونت، استفاده از اطلاعات GPS موجود روی دستگاه‌ها و حتی تخمین مکان از روی اطلاعات دیگری نظیر آدرس IP و دکل‌های ارتباطی نزدیک، جمع‌آوری کرد.
بسیاری از نرم‌افزارها، به خصوص شبکه‌های اجتماعی امکان الصاق اطلاعات مکانی به تصاویر، متن‌ها و به طور کلی پیام‌های کاربران را فراهم می‌کنند و در برخی موارد این فرآیند به صورت خودکار اجرا شده و تا زمان اعلام صریح کاربر مبنی بر غیرفعال‌سازی این ویژگی، برچسب‌گذاری مکانی (Geo-Tagging) ادامه خواهد یافت.
اطلاعات توصیفی محتوا
این دسته از اطلاعات زمینه‌ای، محتوای اصلی را از نظر ویژگی‌های جانبی توصیف می‌کنند. برای مثال، ابعاد یک تصویر، مدت زمان یک فایل صوتی یا ویدئویی و شماره نسخه فایل اجرایی یک نرم‌افزار از جمله نمونه‌های این اطلاعات هستند.
در بسته‌های ارسالی روی شبکه نیز می‌توان این دسته از اطلاعات زمینه‌ای مانند نام و نسخه سیستم‌عامل و مرورگر کاربر، نام و مدل نرم‌افزار کارگزار وب و از این دست اطلاعات را مشاهده کرد.
اطلاعات صاحب و سازنده محتوا
در نهایت یکی از مهم‌ترین دسته‌های اطلاعات زمینه‌ای، اطلاعاتی است که در مورد صاحب یک دستگاه و یا افراد و ابزارهای دخیل در ساخت یک محتوا ذخیره‌سازی می‌شوند.
برای مثال، نام آلبوم و خواننده یک فایل موسیقی، مشخصات نویسنده یک فایل متنی، اطلاعات دوربین عکاسی که یک تصویر با آن گرفته شده و شماره تماس صاحب یک تلفن همراه از انواع اطلاعات زمینه‌ای هستند.
در هر ارتباط و ارسال هر پیام، حجم قابل توجهی از اطلاعات زمینه‌ای نیز ممکن است منتشر شوند؛ اطلاعات زمینه‌ای به این دلیل که توضیحات بیشتری در مورد شرایط و محیط ارائه می‌کنند، این امکان را فراهم می‌آورند تا خدمات مؤثرتر و متنوع تری در اختیار کاربران قرار گیرد.
به عنوان نمونه، بسیاری از وبگاهها از روی اطلاعات زمینه‌ای کاربر، تشخیص می‌دهند که چه خدماتی برای ارائه به وی اهمیت بیشتری دارد و این خدمات را با اولویت بالاتر در اختیار کاربر قرار می‌دهند تا رضایت وی هرچه بیشتر جلب شود.
توجه به این نکته ضروری است که آگاهی اطلاعات زمینه‌ای می‌تواند منجر به شناسایی و ردیابی افراد، آگاهی از الگوهای رفتاری آنها و در نهایت، فراهم کردن امکان زیرنظرگرفتن کاربران برای افراد مختلف شود.
پس از شناخت اطلاعات زمینه‌ای و انواع آنها، آگاهی از خطراتی که انتشار بی‌رویه این اطلاعات می‌تواند به همراه داشته باشد و همچنین راهکارهای مقابله با این تهدیدات ضروری است.
منبع : ایتنا